Rechtsgang

Hoe een rechtszaak verloopt is vastgelegd in het wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering

Hieronder een opsomming van de regels die belangrijk zijn bij rechtszaken met jeugdzorg en vechtscheidingen.

Open of gesloten

Een veelbesproken regel is openbaarheid of gesloten deuren. Rechtszaken in principe openbaar.

Artikel 27
1. De terechtzitting is openbaar. De rechter kan evenwel gehele of gedeeltelijke behandeling met gesloten deuren of slechts met toelating van bepaalde personen bevelen:

c. indien de belangen van minderjarigen of de eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer van partijen dit eisen

Familiezaken vormen hierop een uitzondering.

Artikel 803
1. In verband met de belangen van minderjarigen of de eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer van belanghebbenden, geschiedt de behandeling met gesloten deuren.

2. De rechter kan evenwel op verzoek van een belanghebbende bepalen dat de behandeling geheel of gedeeltelijk openbaar is, indien zwaarwegende belangen bij openbaarheid daartoe aanleiding geven en de belangen als bedoeld in het eerste lid zich daartegen niet verzetten.

In de politiek is uitgebreid besproken of openbaarheid zinvol is. In een verslag van 8 maart 2012 valt te lezen dat de wetgever ervan uitgaat dat belanghebbende geen behoefte hebben aan een openbaar proces in een familiezaak. Men wil vaak een familielid of de nieuwe partner meenemen. Deze worden niet toegelaten omdat men vindt dat de emoties dan hoger oplopen en dat de zaak geen goed doet.
Degenen die wel openbaarheid willen, hopen daarmee op  een eerlijker proces, maar daar zijn andere middelen voor volgens de wetgever.

De uitspraak is altijd openbaar. Toch is het niet mogelijk om daar rechten aan te ontlenen als de behandeling achter gesloten deuren was.

Artikel 28
1. De uitspraak geschiedt in het openbaar.

4. Van vonnissen, arresten en beschikkingen in zaken die met gesloten deuren zijn behandeld, wordt uitsluitend een geanonimiseerd afschrift of uittreksel verstrekt.

Waarheid

Artikel 21
Partijen zijn verplicht de voor de beslissing van belang zijnde feiten volledig en naar waarheid aan te voeren.
Wordt deze verplichting niet nageleefd, dan kan de rechter daaruit de gevolgtrekking maken die hij geraden acht.

Daar lijkt het vaak niet op in de rechtszaal bij familiezaken. Zit je in een vechtscheiding dan vliegen de valse beschuldigingen je om de oren. De rapporten die jeugdzorg of de kinderbescherming aanlevert staan meestal vol fouten. Toch is de rechter totaal niet onder de indruk als je daar als ouder op attendeert.

Eerlijk proces

Het recht op een eerlijk proces is opgenomen in de Rechten van de Mens. Bij vervolging is iemand onschuldig tot zijn schuld is bewezen. Dit lijkt bij familierecht wel andersom….

Het recht op een eerlijk proces is nog niet in onze Grondwet opgenomen. Dit is momenteel wel een onderwerp in de politiek.

Redelijkheid

Redelijkheid en billijkheid behoren ook tot de algemene rechtsbeginselen.

Zie ook:

• Wikipedia: procesrecht